تاثیر مقادیر مختلف پودر نانو اکسید آهن و کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی بر خصوصیات خاک شور-سدیمی، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه آفتاب گردان

افزایش دوره های خشکی در بسیاری از مناطق جهان منجر به خشکی و شوری زمین های کشاورزی گشته است. در این مناطق عموماً کمبود عناصر غذایی در خاک وجود دارد به طوری که محدودیت شدیدی در رشد اکثر گیاهان زراعی و روغنی وجود دارد. استفاده از کودهای گوگردی و کودهایی حاوی عناصر کم مصرف یکی از راه حل های رفع کمبود عناصر کم مصرف در این گونه خاک ها می باشد. به منظور بررسی تاثیر پودر نانو اکسید آهن و کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی بر خصوصیات خاک شور- سدیمی، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه آفتاب گردان آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل درسه تکرار در یک خاک شور- سدیمی در یکی از مزارع کشاورزی شهرستان قم انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی در دو سطح (صفر و 15 تن در هکتار) و پودر نانو اکسید آهن در دو سطح (صفر و 20 میلی گرم در کیلو گرم خاک) بوده که در کرت هایی به مساحت 4 متر مربع اعمال شد. نتایج نشان داد کاربرد 20 میلی گرم در کیلوگرم نانو اکسید آهن موجب افزایش معنی دار هدایت الکتریکی عصاره اشباع (ece) و فراهمی عناصر کم مصرف، فسفر و پتاسیم خاک شد. در حالی که مقدار نیتروژن، ph و sar خاک به طور معنی داری کاهش یافت. کاربرد توام 20 میلی گرم در کیلو گرم نانو اکسید آهن و 15 تن در هکتار کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی فراهمی عناصر کم مصرف را به طور معنی داری افزایش داده، درحالی که ph و sar خاک به طور معنی داری کاهش یافت. نتایج نشان داد که کاربرد همزمان کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی و نانو اکسید آهن موجب حداکثر افزایش در سرعت نفوذ نهایی، شاخص sgi، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها و کاهش معنی دار جرم مخصوص ظاهری شد. نتایج نشان داد که کاربرد تیمار 20 میلی گرم در کیلوگرم نانو اکسید آهن همراه با 15 تن در هکتار کمپوست زباله شهری بیشترین افزایش را در درصد روغن آفتاب گردان نسبت به تیمار شاهد معادل 18 درصد موجب شد. غلظت نیتروژن، پتاسیم و فسفر گیاه در اثر کاربرد نانو اکسید آهن در خاک افزایش معنی داری داشت. همچنین غلظت آهن، مس و روی در گیاه آفتاب گردان با کاربرد نانو اکسید آهن و کمپوست زباله شهری گرانوله گوگردی افزایش معنی داری داشت، در حالی که کاربرد نانو اکسید آهن در خاک غلظت منگنز در گیاه را کاهش داده که احتمالاً به علت اثر متقابل منگنز و آهن درخاک می باشد. بیشترین افزایش عملکرد ماده خشک با کاربرد توام 15 تن در هکتار کمپوست گرانوله و 20 میلی گرم در کیلوگرم نانو اکسید آهن خاک مشاهده شد. کاربرد نانو اکسید آهن سبب افزایش معنی دار ارتفاع بوته، قطر طبق و وزن هزار دانه گیاه آفتاب گردان شد.